अलिबाग | उमाजी केळुसकर | आज रायगड जिल्हा एका गंभीर संकटाच्या उंबरठ्यावर उभा आहे. अंमली पदार्थांचे वाढते व्यसन. एकेकाळी निसर्गरम्य आणि शांत असलेला हा जिल्हा आता अंमली पदार्थांच्या विळख्यात सापडत चालला आहे. विशेषतः आपल्या जिल्ह्याचे भविष्य असलेली तरुण पिढी या व्यसनाच्या आहारी जात आहे, ही अत्यंत चिंताजनक बाब आहे.
आज जिल्ह्याच्या कानाकोपर्यात, अगदी लहान गावांमध्येही, अंमली पदार्थ सहज उपलब्ध होत आहेत. हे चित्र बदलण्याची आणि या संकटातून युवा पिढीला बाहेर काढण्याची तात्काळ गरज आहे.पोलीस दलाने या अंमली पदार्थांच्या विरोधात कठोर आणि निर्णायक कारवाई करणे आवश्यक आहे. केवळ किरकोळ विक्रेत्यांवर कारवाई करून उपयोग नाही, तर या व्यसनाचे मूळ शोधून, अंमली पदार्थांच्या पुरवठा साखळीचा पर्दाफाश करणे आणि यामागे असलेल्या मोठ्या सूत्रधारांना जेरबंद करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. आजची तरुण पिढी अनेक कारणांमुळे अंमली पदार्थांकडे ओढली जात आहे.
बेरोजगारी, नैराश्य, कुटुंबातील कलह, सामाजिक दबाव, उत्सुकता आणि सहज उपलब्धता ही काही प्रमुख कारणे आहेत. एकदा या व्यसनात अडकल्यानंतर, तरुण केवळ शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या खचत नाहीत, तर त्यांचे भविष्यही अंधकारमय होते. अंमली पदार्थांच्या व्यसनामुळे गुन्हेगारी वाढते, कुटुंबात अशांतता निर्माण होते, सामाजिक स्वास्थ्य बिघडते आणि जिल्ह्याच्या विकासालाही खीळ बसते.
अनेक तरुण अंमली पदार्थांच्या खरेदीसाठी चोरी, लूटमार यांसारख्या गुन्हेगारी कृत्यांमध्ये सामील होत आहेत, ज्यामुळे कायदा व सुव्यवस्थेचा प्रश्न निर्माण होत आहे. पोलीस दलाने अंमली पदार्थांच्या विरोधात अंमलबजावणी मोहीम अधिक तीव्र करणे गरजेचे आहे. यात केवळ अंमली पदार्थ जप्त करणे आणि विक्रेत्यांना अटक करणे पुरेसे नाही. त्याही पलीकडे जाऊन, काही महत्त्वाच्या उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
माहिती तंत्रज्ञानाचा वापर :
अंमली पदार्थांची विक्री अनेकदा ऑनलाईन माध्यमातून किंवा सोशल मीडियाद्वारे होत आहे.पोलिसांनी यावर लक्ष ठेवण्यासाठी आणि डिजिटल पाळत ठेवण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करणे आवश्यक आहे.
गुप्त माहितीचे जाळे:
अंमली पदार्थांच्या तस्करीची माहिती मिळवण्यासाठी गुप्तहेर यंत्रणा अधिक मजबूत करणे गरजेचे आहे. स्थानिक नागरिक आणि माहिती देणार्यांना संरक्षण देऊन त्यांना प्रोत्साहित करणे महत्त्वाचे आहे.
शाळा आणि महाविद्यालयांवर लक्ष :
शैक्षणिक संस्थांच्या परिसरात अंमली पदार्थांची विक्री वाढली आहे. पोलिसांनी या परिसरांवर विशेष लक्ष ठेवून नियमित तपासणी करणे आणि विद्यार्थ्यांमध्ये जनजागृती करणे आवश्यक आहे.
पुनर्वसन केंद्रांची स्थापना : व्यसनातून बाहेर पडू इच्छिणार्या तरुणांसाठी शासकीय पुनर्वसन केंद्रे उपलब्ध करून देणे आणि त्यांना योग्य वैद्यकीय व मानसिक मदत पुरवणे गरजेचे आहे. खाजगी पुनर्वसन केंद्रांवरही लक्ष ठेवून त्यांचे नियमन आवश्यक आहे.
आंतरराज्यीय समन्वय :
अंमली पदार्थांची तस्करी अनेकदा आंतरराज्यीय पातळीवर होते. यामुळे, रायगड पोलिसांनी शेजारील जिल्ह्यांच्या आणि राज्यांच्या पोलिसांशी समन्वय साधून माहितीची देवाणघेवाण करणे आणि संयुक्त कारवाई करणे आवश्यक आहे. अंमली पदार्थांचे हे संकट केवळ पोलिसांचे नाही, तर संपूर्ण समाजाचे आहे. पालक, शिक्षक, सामाजिक कार्यकर्ते, स्थानिक स्वराज्य संस्था आणि प्रसारमाध्यमे यांनी एकत्र येऊन याविरोधात लढा देणे आवश्यक आहे.
पालकांनी आपल्या मुलांशी संवाद साधावा, त्यांच्या सवयींवर लक्ष ठेवावे आणि त्यांना योग्य मार्गदर्शन करावे. शिक्षकांनी शाळांमध्ये अंमली पदार्थांच्या दुष्परिणामांवर शिक्षण द्यावे. सामाजिक संस्थांनी जनजागृती मोहिम राबवावी. जिल्हा पोलीस अधीक्षक आंचल दलाल यांच्या नेतृत्वाने जिल्ह्याला या संकटातून बाहेर काढण्याची मोठी संधी आहे. त्यांची दूरदृष्टी, कठोरता आणि प्रशासकीय कौशल्ये अंमली पदार्थांच्या या समस्येवर मात करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतील.
त्यांनी केवळ गुन्हा दाखल करणे आणि अटक करणे यापुरते मर्यादित न राहता, या समस्येच्या मुळाशी जाऊन त्यावर कायमस्वरूपी उपाययोजना कराव्यात. अंमली पदार्थांच्या तस्करीमध्ये सामील असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीला, मग तो कितीही मोठा असो, सोडले जाणार नाही, असा संदेश त्यांनी द्यावा. या गंभीर समस्येवर मात करण्यासाठी सर्वांगीण दृष्टिकोन आवश्यक आहे.
पोलिसांनी कठोर कारवाई करावी, समाजाने जबाबदारी घ्यावी आणि प्रशासनाने आवश्यक ती मदत करावी. तरच आपण आपल्या युवा पिढीला या अंमली पदार्थांच्या विळख्यातून वाचवू शकू आणि रायगड जिल्ह्याचे उज्ज्वल भविष्य घडवू शकू; अन्यथा, ही अंमली पदार्थांची वाढती समस्या जिल्ह्याला अंधकारमय भविष्याकडे घेऊन जाईल, यात शंका नाही. आता कृती करण्याची वेळ आली आहे, आणि ती आत्ताच!